Nienhuis

Beschrijving

Nienhuis, 300 jaar boeren en burgers op het Hogeland
De verhalen over de boeren en burgers op het Hogeland gaan over de ÔblijversÕ, de telgen uit de familie Nienhuis die generatie op generatie trouw zijn gebleven aan hun geboortegrond. Zij woonden en werkten in Uithuizermeeden, Zijldijk, Õt Zandt, Spijk en omgeving. Aan het einde van de achttiende eeuw leefden er in Uithuizen twee broers, Sebe Jacobs Nienhuis en Eisse Jacobs Nienhuis, zonen van landbouwer Jacob Sebes en Anje Eisses.
De burgers
Sebe trouwde in 1801 met een werkvrouw en bleef zijn werkzame leven dagloner in de omgeving van Õt Zandt. De kinderen van Sebe werden lid van een streng calvinistische groepering, later de gereformeerden genoemd. Door onderwijs en vakopleiding onttrokken hun nakomelingen zich aan de armoedespiraal. Het weesjongetje Hendrik Nienhuis kreeg, samen met zijn vrouw Wipke Pijper, twaalf kinderen. Hendrik is
de Ôallerfaifste olÕ boasÕ in de bekende streekroman van P.Keuning over het leven in Spijk. Zijn dochters trouwden met een Dijkema, Renkema, Pastoor en Bulthuis. Met de oudste van HendriksÕ kinderen, Pieter, gaat het verhaal verder in Uithuizermeeden.
Schoenmaker-kruidenier Pieter Nienhuis en Korneliske Franssens kregen elf kinderen. Zo groeide de familie Nienhuis binnen enkele generaties uit tot honderden
nakomelingen. Ze behoorden tot halverwege de twintigste eeuw tot de Ôkleine luydenÕ, de sober levende gereformeerde burgerij. EŽn van Pieters zonen, Harm Eltje, vestigde zich als architect in Uithuizermeeden. Hij was succesvol en zijn zoon Arie, getrouwd met Ina Leutscher, bouwde het bedrijf verder uit. Aries dochter Maria is de derde in de rij van architecten en bouwmeesters in Uithuizermeeden, die de naoorlogse bebouwing van het Groningerland vorm hebben gegeven.

De boeren
Eisse trouwde in 1810 met een boerendochter en mocht zich later eigenaar noemen van een boerderij te Zijldijk. De boerenfamilie Nienhuis wordt getekend door een sterke doopsgezinde traditie door huwelijken met boerendochters uit doperse families, Oudman, Westerdijk, Perdok en Huizenga. Typerend is het dunne familielijntje in de negentiende eeuw waarbij generatie op generatie ŽŽn zoon overleefde die de traditie voortzette. Boeren zijn grondgebonden. De geschiedenis van de Nienhuis-boeren heeft zich driehonderd jaar afgespeeld op een beperkt gedeelte van het Hogeland. Van een
klein gemengd bedrijf te Zijldijk groeide het naar een groot landbouwbedrijf op Batten in Uithuizermeeden, waar Eltjo Nienhuis en Diane Woldringh nu boeren. Het door erfenis verkregen Ôt Zandster Voorwerk te Zijldijk werd aan de maatschap toegevoegd.
Burgers en boeren
In de tweede helft van de vorige eeuw zijn opleidingen en werkomstandigheden van burgers en boeren gelijkgeschakeld. De welvaart is toegenomen, religieuze tradities zijn verwaterd. Een niet opdrogende bron van werkgelegenheid heeft de ÔblijversÕ gevoed: de bebouwde ruimte voor de architect en de groene ruimte voor de boer.
De familiekroniek wordt gedragen door verhalen over de geschiedenis van het Hogeland en Fivelingo. Het gaat over landwinst door inpolderingen en terugval door desastreuze overstromingen, over de bloeiende landbouw in het door de mens gemaakte landschap. Het vertelt over de contrasten tussen de iconische wierdendorpen omgeven door een weidse ruimte, de rust en stilte van het boerenland en de groeiende stapeling van techniek, onrust en expansiedrift van de Eemshaven.
D‹– „‘‡ Š‡‡ˆ– ƒ—–‘„‹‘‰”ƒ?‹•…Š‡ –”‡Œ‡•? H‡– ‰ƒƒ– ‘‘ ‘˜‡” †‡ Œ‡—‰†Œƒ”‡ ˜ƒ †‡ ƒ—–‡—” van 1940 tot 1950. Hij onderging de Tweede Wereldoorlog in Appingedam, het sobere leven, de Duitse bedreigingen, de bombardementen tijdens de bevrijding en de evacuatie en het herstel na de oorlog.
Over de auteur: Dr. Piet H. Nienhuis (Groningen, 1938), bioloog en emeritus-hoogleraar Milieuwetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen. Email: pietnienhuis5@gmail.com

ISBN: 9789052946450